صنعت رنگارنگ مد و لباس جهان در بیست سال گذشته، تماشاگر ظهور روندهای جدیدی در میدون طراحی و نمایش آثار طراحان مزونای شرق و غرب عالم بوده که جریانای سیاسی و جنبشای اجتماعی هم، بر پیشرفت روند تشکیل سبک جدیدی از فشن، نقش زیادی اجرا کردن.
همین چند وقت پیش بود که انیسا حسبیان (Anniesa Hasibuan) طراح مسلمون اندونزیایی ساکن نیویورک، در فشن ویک سپتامبر ۲۰۱۶ و فوریه ۲۰۱۷ میلادی آمریکا، مانکنای محجبه رو که لباسای پوشیده بر تن داشتن، روونه استیج هفته مد پایتخت مد این کشور کرد.
اون تازگیا در اعتراض به سیاستای مهاجرتی رییس جمهور آمریکا، همه مانکنایی که در هفته مد ۲۰۱۷ استخدام کرد، از مهاجران آفریقایی و آسیایی نسل ساکن آمریکا بودن.
به کار گیری مانکنای مهاجر با لباسای پوشیده براساس چیزای مهم پوشش اسلامی به وسیله این طراح جوون اندونزیایی، بازتابای زیادی در رسانه های جهان داشت و نشون داد که لباسای پوشیده، می تونه روند سنتی برهنگی در فشن ویکای اروپا و آمریکا رو دچار عوض شه.
این تنها انیسا نبود که تلاش می کنه تا دنیای مد و لباس رو با روندهای جدیدی همراه کنه.
بعضی از معروف ترین برنده های مد و لباس جهان، واسه همراهی طیف خیلی از مخاطبان خود در کشورای اسلامی، تلاش می کنن تا لباسای پوشیده فاخر و جذابی رو در اختیار بانوان این کشورها قرار داده و از بازار پر پتانسیل مد مسلمانان، عقب نمانند.
بخاطر این، ما حالا تماشاگر تشکیل استقبال و گرایش طراحان مزونای معروف مد جهان به پوشش اسلامی و حتی مانکنای محجبه هستیم که ماریا ادریسی (Mariah Idrisi)، اولین مدل محجبه غول صنعت مد سوئد، یکی از اونا هستش.
گزارش امروز سرویس هنری ما، شما رو با روندهای جدید در میدون لباسای پوشیده آشنا می کنه و نگاهی داره به زندگی اولین مانکن محجبه شرکت H&M سوئد.
با ما در مد گردی امروز همراه باشین.
استقبال جهانی از مدهای پوشیده
استقبال از لباسایی که تنگ و چسبون و باز نیس، روز به روز در حال زیاد شدنه و این رو در مراجعه به فروشگاه های مطرح مد و لباس جهان که در کشورای اسلامی و حتی غیر اسلامی واسه بانوان عاشق مد و طرحای جدید پوشیده ارائه می شه، میشه دید.
حالا در دنیا، بحث ای به نام “مد حلال” هم در دستور کار فعالان این میدون جدیده. به نظر می رسه، برند حلال، تنها مخصوص خوراکی نباشه. بحث برند حلال واسه فشن، چند سال پیش در حاشیه کنفرانس بزرگان کشورای اسلامی مطرح شد و ۵۸ کشور اسلامی روی اون دارن کار می کنن.
به گفته دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس ایران، یه سوم آثار عرضه شده در نمایشگاه لباس عاشورایی تهران، به دلیل استقبال علاقمندان، به تولید انبوه رسیده.
اینکه چقدر، مفاهیم ملی و مذهبی در ایران و بقیه کشورای دنیا بتونه، سلیقه و علاقه مد بازا و سخت پسندان رو در تغییر گرایش اونا به مدهای قرن بیستمی عوض کنه و گرایشای جدید رو جانشین اون کنه، موضوعیست که باید واسه فهم بهتر اون، دست کم یه دهه زمان صرف کرد.
اما نگفته پیداست که همونطور که مدای مفهومی (CONCEPTUAL FASHION)، روندی جدید و پر مخاطب در میدون مد و لباس دنیاس، مد حلال که بخشی از باورهای دینی و ایدئولوژیای طیفی از جوامع رو یدک میکشه، می تونه به عنوان انقلابی در انقلاب مد، مطرح شه.
بحث ای که سازمانا و موسسات زیادی در جهت دهی اون، مشغول به فعالیت هستن و شورای طراحی و مد اسلامی، یکی از اون مجموعه ها هستش.
تحقیقات موسسه Pew Research Center نشون میده که تعداد جمعیت مسلمانان تا سال ۲۰۵۰ میلادی، به ۳ میلیارد نفر افزایش پیدا می کنه و مسلمانان تا آخر سال ۲۰۱۹ میلادی، بیشتر از ۴۸۴ میلیارد دلار صرف صنعت مد می کنن که ۲ برابر رقم پرداخت شده در سال ۲۰۱۳ میلادیه.
برنده های فعال در تولید لباسای پوشیده
همونجوریکه اشاره کردیم، حجاب و نمایش لباس با مانکنای محجبه، حالا در هفته های مد جهان، به عنوان گرایشی غالب و نوآور درآمده و ما از لندن تا نیویورک، تماشاگر برگزاری رژه مانکنایی روی استیجا هستیم که نمایان گر مدای پوشیده هستن.
هفته مد لندن بخاطر ارائه بهترین طراحی‌های لباس بسیار معروفه و در فصل ۲۰۱۶-۲۰۱۷، با یه خلاقیت جدید، خیلی از طرفداران پر و پا قرص خود رو حیرت زده کرد و اونم بخاطر نمایش حجاب بود. حجاب (Hijab) واژه ای آشنا واسه زنان غربیه، اما حالا، رسانه مد هم، واسه آشنا شدن اونا با ایده سیاسی حجاب، تاثیر گذاره.
ما در هفته مد لندن ۲۰۱۶، تماشاگر نمایش مجموعه جدیدی به نام “عبایه” بودیم که به وسیله برند معروف و شناخته شده دنیای مد زنان: دولچه گابانا (Dolce & Gabbana ) ارائه شده بود. پوشش روسری که بعضی از زنان مسلمون واسه پوش,ندن موهای خود انتخاب می‌کنن تبدیل به یکی از مدهای عادی و رسمی دنیا شده.
این برند، در سال ۲۰۱۶ با همکاری افراد سرشناسی مثل: اسکار دلا رنته (Oscar de la Rente) و تامی هیلفیگر (Tommy Hilfiger) که از بزرگان صنعت مد و لباس جهان هستن، به یکی از مطرح ترین برنده های ارائه دهنده “لباسای پوشیده” تبدیل شد.
این فقط دولچه گابانا نبود که وارد دنیای مد پوشیده یا براساس باورهای اسلامی شده.
سال ۲۰۱۵ میلادی، غول صنعت مد سوئد و اروپا یعنی H&M، اولین آگهی تجاری خود رو با همکاری یه مدل محجبه مراکشی منتشر کرد که واکنشای بسیاری رو به دنبال داشت.
علاوه بر اچ ان ام و دولچه گابانا، شرکت House of Fraser هم که در تولید لباسای محجبه ورزشی فعالیت داره، پوششایی رو واسه زنان مسلمون طراحی کرد که بتونن با اون، در مسابقات ورزشی شنا شرکت کنن.
گزارش سازمان بین المللی اقتصاد اسلامی نشون میده که تا سال ۲۰۲۰ میلادی، گردش مالی بازار مد اسلامی، بیشتر از ۴۸۴ میلیارد دلار میشه. نشریه معتبر فورچون در سال ۲۰۱۵ میلادی اعلام کرد که تعداد طراحان مد غربی که به سمت طراحی مد اسلامی (Islamic fashion) علاقه نشون دادن، در حال زیاد شدنه.
به گزارش نیویورک تایمز آمریکا، بعضی از برنده های مطرح دنیای مد و لباس به شکل طرح Ramadan، به تولید لباسای پوشیده واسه تعدادی از مشتریان مسلمون خود روی آورده ان که گرایش جدیدی در بین برنده ها هستش که برند Zara و Mango در امارات و برند Oscar de La Rente از اون جمله س.
فشن بلاگری به نام Jana Tajima هم در کارای جدید خود، مدلایی پوشیده رو در اختیار علاقه مندانش قرار داد.
عشق در روسری
شلینا زهرا جون محمد (Shelina Zahra Janmohamed)، نویسنده بریتانیاییه که نویسنده کتاب پر طرفدار: عشق تو یه روسری (Love in a Headscarf) بوده که در سال ۲۰۰۹ میلادی منتشر شد.
دو کتاب دیگه ایشون به اسمای مسلمانان جوون (Young Muslims) و دموکراسی در لبنان (Democracy in Lebanon) در سال ۲۰۱۶ میلادی در انگلیس چاپ شد.
کتابای این فعال مد و مسائل اجتماعی، در شبکه اجتماعی کتابخوانای جهان (Goodreads) با رتبه ۳.۷ از ۵ روبرو شده.
اون در کتاب عشق در روسری، با پیشرفت و گسترش مد در دنیای اسلام بر خلاف تصوراتی که هست، موافقه. اما به این موضوع اشاره داره که حجاب به دلایل مذهبی پوشیده می شه و به این موضوع باید توجه داشت.
ایشون معقده که حجب و حیا به ظاهر آدم‌ها هیچ ارتباطی نداره، اینکه چی به دست می‌بیارین و چی رو از دست می‌بدین نشون دهنده حجب و حیای شماس.
اون اضافه می کنه:
اگه بحث شما درباره خوش پوش بودن و درخشیدن با این لباس‌هاست، پس بذارین نکته ای رو به شما یادآور بشم. وقتی که من لباس می‌پوشم و جلوی آینه می‌ایستم از خودم می‌پرسم که قوانین مذهبی و هم اینکه روح و ذات پوششم رو رعایت کردم یا نه. شاید خیلی از افراد افراطی بگن که پوششم هنوزم خیلی پر زرق و برق و آنچنانیه، اما در مقایسه با بقیه پوشش من خیلی هم محافظه کارانه و مناسبه.
از دیدگاه این فشنیست، موضوع فقط این نیس که طراحان روسری و لباس‌های محجبه بتونن ویژگی‌ها و مدل‌های غربی رو با این لباس‌ها ترکیب کنن، بلکه حقیقت اینه این لباس‌ها با قیمت‌های نجومی و سرسام آور عرضه می‌شن.
صرف کردن صدها پوند واسه یه لباس پوشاننده مذهبی مسئله‌ایه که اون اصلا با اون موافق نیس.
“صنعت مد الان فقط به مصرف گرایی و ظاهرگرایی می‌پردازه. خریدن، خریدن، خریدن و قضاوت شدن با اون چیزی که می‌پوشید، این راهیه که امروزه صنعت مد اونو دنبال می‌کنه.
مد در دنیای اسلام
تحقیقات مربوط به مد و سبک زندگی مدرن، سالهاست که در مراکز تحقیقاتی و آکادمیک کشورای اسلامی و حتی غیر اسلامی، در کانون توجه جامعه شناسا و فعالان فرهنگی و هنری قرار گرفته و اتفاقا کتابای بسیاری هم در این مورد منتشر شده که “مد اسلامی و ضد مد” که در سال ۲۰۱۳ میلادی به نوشته Emma Tarlo و Annelies Moors منتشر شد، از اون جمله س.
به هر حال، بخشی از جامعه امروز کره زمین رو مردان و زنان مسلمون تشکیل میدن که سبک زندگی خاص و مطمئنا، سبک مد و لباس مخصوص به خود رو دارن و به دلیل قرار گرفتن در بخشای بزرگی از آسیا و آفریقا، سنتای پوششی هم به چیزای مهم فشن اونا اضافه می شه.
پس، تحقیقات مد در جهان اسلام، انگار موضوع جذاب و جالبی واسه هم طراحان مزونا و هم اینکه، پروژه های تحقیقاتی عالی مراکز طراحی مد و لباس و شرکتای تبلیغاتی و بازاریابی جهانی باشه. یکی از دانشجویان مسلمون که در رشته آدم شناسی اجتماعی در دانشکده علوم آفریقایی و شرقی در لندن مشغول به تحصیله، عقیده داره که رشد مد در سال ۲۰۱۶ میلادی در جهان اسلام، تا حدودی سیاسی بود.
صباح حنین چودری، دانشجوی ۲۲ ساله ساکن لندن در گفتگو با پایگاه خبری تلگراف در فوریه ۲۰۱۶ میلادی، به اختلاف رفتار برنده ها در برخورد با حجاب و پوشش اسلامی در دنیای مد امروزی اعتراض داره و عقیده داره که به چه دلیل حجاب فقط در وقتی که به وسیله برنده های تولید و فروش لباس، مدیریت و سازماندهی می شه، قبول کردنیه و به چه دلیل فقط دولتای غربی اینجور قدرتی رو دارن که اجازه بدن یا قانونی وضع کنن که چه چیز قابل تحمل و یا قابل سرمایه گذاری باشه؟
اون از اینکه بانوان مسلمون در انتخاب پوشش خود، محدودیتایی واسه خرید از برنده های جور واجور جهان دارن بیان نارضایتی می کنه و امیدواره که دنیای مد، دنیای اسلام واقعی رو بهتر از قبل به دنیا نشون بده.
انگار این بحث واسه این دانشجوی مسلمون علاقمند به مد اسلامی اهمیت وافر داره که زن مسلمون، با در نظر گرفتن پارامترهای هویتی اسلامی، وارد میدون مد و لباس و ترندهای امروزی اون شن. هم اینکه، اون عقیده داره که بازم برنده های غربی، تصمیم گیر چگونگی پوشش و لباس بانوان مسلمون بوده و طراحان اونا بررسی می کنن که چه سبکی رو واسه زنان دنیای اسلام معرفی کنن.
درسته که فرق عقاید درباره مد و لباس اسلامی و پوشش زنان مسلمون، به دلیل درک متفاوت از معنی دلایل پوشیدن حجاب میتونه متفاوت باشن.
به هر حال، دلایل انتخاب حجاب واسه بانوان، چه مسلمون و حتی چه غیر مسلمون می تونه فرق داشته باشه. درگاه معروف ردیت، قبلا این موضوع رو در سایت پر بحث خود به اشتراک گذاشت. نظرات جالبی به وسیله کاربران این سایت پر بیننده ارائه شد.
طیف گسترده جواب هایی که بیشتر به وسیله کاربران زن این درگاه آمریکایی منتشر شد، نشون می داد که بعضی حجاب رو به عنوان نشونه ای از حجب و حیا انتخاب می کنن و بعضی هم واسه دوری از آزار و اذیتای جنسی و بعضی هم به واسطه پیروی دستورات الهی و بعضی هم، حجاب رو بخشی از مد امروز جهان می دونن که اونا رو موقر و شیک تر و متفاوت تر نشون میده.
البته، بانوانی که می خوان با حجاب، وارد دنیای پوشش اسلامی و مد اسلامی شن، علاقمند هستن تا گزینه های بیشتری واسه انتخاب مد و لباس خود داشته و با این روش، کلکسیونای خود رو پیشرفت بخشن و بالطبع، از طرحا و روشی که برنده ها و فشن ویکای غربی در لباس بانوان قرن بیست و یکم با رویکردهای برهنگی ارائه می کنن، حمایتی ندارن.
پس، نگفته پیداست که طراحان مسلمانی چون انیسا از اندونزی، بتونه غوغایی در فشن ویک نیویورک به پا کنه و گزینه های جذاب، فاخر و با ارزشی رو به عنوان پوشش قرن بیست و یکمی و مدرن بانوان اسلامی، در برابر دید بانوان غربی بذاره. پوششایی که حتی واسه زنان غیر مسلمون هم جذابیتای زیادی داشته و با استقبال گسترده اونا مواجه شده.
ماریا ادریسی، اولین مدل محجبه H&M سوئد که با استقبال رسانه های غربی همراه شده، در گفتگوهای چند ماه اخیرش با رسانه ها (گزارش CNN در آگوست ۲۰۱۶) بر این نکته تاکید داره که یکی از دلایل نبود تمایل قبلی برنده های معروف دنیای مد به دنیای بانوان مسلمون، نبود اشتیاق برنده ها در دیده شدن زنان مسلمون در دنیای فشنه.
اون عقیده داره که مد، بخش بزرگ و تاثیر گذاری از سبک زندگی امروز مردمون جهان رو تشکیل میده و نمیشه از اون فرار کرد.
پس اگه ما عادت کنیم تا زنان مسلمون رو در دنیای مد و لباس، بیشتر ببینیم، شک نداشته باشین همه شایعات و اظهارات منفی که در رسانه‌ها در مورد زنان مسلمون میشه، میتونه جنبه مثبت قضیه باشه و مدرن بودن زنان مسلمون رو درحالیکه پوشش و اعتقادشون رو نگهداشتن به دنیا نشون بده.
اما به هر حال بعضیا هم فکر می کنن که واسه گسترش مد اسلامی یا مد حلال، اصلا مهم نیس که منتقدان چه می‌می گن و چه طرز تفکری دارن، چون کسی اونا رو مجبور نکرده که این لباس‌ها رو بپوشن و طرحایی با پوشش اسلامی پشتیبانی کنن و واسه اون پول خرج کنن.
ماریا ادریسی در مصاحبه‌ای ۱۰ دقیقه ای با شبکه خبری CNN گفت: من هیچ وقت قصد نداشتم تا این جا پیش بروم. تنها یکی از عکسای خود رو فقط واسه امتحان کردن شانسم به دفتر اچ ان ام در استکهلم فرستاد. اما به نظرم، این شرکت بزرگ لباس سوئدی، تحقیقات زیادی واسه این کار انجام داده بود. چون که دقیقا می دونستن که لباس من باید چیجوری باشه. اونا می‌دونستن لباس من باید آزاد، راحت و پوشیده باشه و نباید چسبون و بدن‌نما به نظر برسه.
این واسه من خیلی عجیب بود. اون‌ها وقتی منو واسه پوشیدن لباسای جور واجور دعوت کردن، همه انتخابای اونا قابل قبول بود و از نظر اسلامی مشکلی نداشت.
بعضی بر این باور هستن که مدلینگ، با سنت و باروهای اسلامی در تضاده. اما این مدل محجبه اچ ان ام، نظر متفاوتی داره.
اون عقیده داره که در در دین اسلام، هر چیزی که حرام واسه اون قید نشده باشه، مجازه تا وقتی که طبق دستورات اسلام، لباس می پوشم، مشکلی نداره.
اون اضافه می کنه که من با این روش حجاب رو نشون می‌دهم و این چیز خوبیه.» این تبلیغات به کسب‌و‌کار اچ ان ام هم کمک بسیاری می‌کنه.
ماریا ادریسی
گفته شده که به کار گیری لباس‌های اسلامی، از دید کار و کاسبی هم موقعیت‌های خوبی واسه اچ ان ام جفت و جور می‌کنه. این کار به زنان مسلمون کمک می‌کنه حضور خود رو در مد جهانی احساس کنن و بدونن که با اون‌ها، مانند دیگه مشتری‌ها برخورد می شه و ibiTimes از این راه و روش به عنوان تنوع فرهنگی در آینده مد جهان خبر داد.
ماریا که به واسطه این کلیپ اچ ان ام، در کانون توجه رسانه ها قرار گرفته، همیشه بر این نکته تاکید داره که حجاب، مد خاصی نیس.
اما میشه اونو در صنعت مد به کار بست تا نشون بدیم که هدف حجاب، ساده پوشیدن و پوشش پوشیده س.
ایشون سخن جالبی رو مطرح می کنه و میگه که اگه هنوز، باطن خود رو اصلاح نکردین، دلیلی نداره که بخاطر دنیای مد، حجاب داشته باشین، چون که جایگاه اونو کاهش میدید.
ماریا عقیده داره که خیلیا، از دیدن برهنگی و تماشای جذابیتای جنسی زنان خسته شدن و واسه بسیاری، این مسائل که در تبلیغات میبینیم، دیگه جذابیت نداره.
ایشون جایی گفته بود که وقتی که در مراسم جور واجور سخنرانی می کنم، دختران بسیاری به من می گن که سبک لباس پوشیدن منو دوست دارن، در حالی که همه مسلمون نیستن.
ماریا بر این عقیده اصرار می کنه که مد با حجاب، میتونه، فشاری که دختران جوون در مورد پوشش خود در مکانای عمومی احساس می کنن رو کاهش داده و به اونا نشون بده که می تونن هر طور که میخوان، لباس بر تن کرده و با ظاهری پوشیده و آراسته، جذاب و قشنگتر باشن.
اینستاگردی با ماریا ادریسی
ماریا که حالا ده ها هزار صفحه در اینترنت درباره نظرات و عقایدش در مورد مد و لباس، ایندکس شده، در اینستاگرام هم فعالیت بسیاری داره.
ایشون ظرف ۳ سال گذشته، بیشتر از ۵۴۰ پست رو به اشتراک گذاشته که بخشی از سبک زندگی دیجیتالی ایشون رو به تصویر میکشه.
ماریا، حالا نزدیک به ۵۰ هزار فالوئر داره و بیشتر از ۴۰۰ صفحه رو که بیشتر برنده های لباس و فعالان صنعت مد هستن رو دنبال کرده. اگه دوست دارین با این فعال مد محجبه در تعامل باشین، از راه پست الکترونیک ایشون به نشانی: mariahidrissipr@gmail.com تعامل کنین.
کانال ایشون در یوتیوب هم مخاطبان بسیاری داره.
ماریا به عنوان فعال و آیکون دنیای مد این روزا، تلاش داره تا از راه صفحه پر مخاطبش، مفاهیم روانشناختی رو هم منتقل کنه که نمونه اش رو در اینستانوشته زیر مشاهده می کنین.
ماریا ادریسی مدل مسلمون شروع کار به عنوان یه مدل مسلمون و باحجاب مسئولیت بزرگی روی دوش اون گذاشته و به نظر‌ی اون سبک زندگی هم باید با سبک لباس پوشیدن هماهنگ باشه. اون حالا فالوورهای زیادی در اینستاگرام داره و عکسایی از پوشش روزانه و پشت صحنه‌های فوتو شوت‌های خود در صفحه‌اش قرار می‌دهد.
علاوه بر کامنت‌های تشویق‌کننده روزانه کامنت‌های انتقادی و منفی زیادی دریافت می‌کنه. اما اجازه نمی‌دهد نظرات مخالف و منفی روی اون اثر بدی بذارن. ماریا ادریسی مدل مسلمون «من نمی‌خواهم تنها کسی باشم که این کار رو انجام می‌دهد بلکه می‌خواهم این کار به یه جنبش بزرگ تبدیل شه.
اون به همین منظور روزانه عکس‌های خود رو با هشتگ (#modestfashion) به اشتراک می‌گذارد و هر دوشنبه عکسی با هشتگ (#modestmonday) قرار داده و از دختران دیگه می‌خواهد تا با همین هشتگ استایل خود رو به نمایش بذارن.
به نظر می رسه، دنیای مد اسلامی، ظرفیتی فرصت آفرین واسه علاقمندان به فعالیت در صنعت مد و تبلیغات به خصوص فریلنسرهای عاشق طراحی مد و لباس در فضای مجازی باشه.
نظر شما درباره آینده مد اسلامی چیه؟
